İNSANIN TÜREYİŞİ (Tanıtım)

Metafiziğin Kafalardan Silinmesine Katkı^[i] | Mehmet Ragıp

İnsanın Türeyişi / Charles Darwin
Çeviren: Öner Ünalan
Evrensel Basım Yayın, İstanbul, Ekim 2013, 251 sayfa.

Charles Darwin’in genel okuru ilgilendiren üç kitabı var: “Türlerin Kökeni”, “İnsanın Türeyişi” ve “Seksüel (Eşeysel) Seçme”. Darwin ve organik evrim kuramı üzerine değerli kitaplar yayınlayan Evrensel Basım Yayın, Darwin’in doğal seçme veya en uygunların kalımı teorisini ortaya koyduğu ve teoriye yöneltilen itirazları yanıtladığı “Türlerin Kökeni”nin ardından, “İnsanın Türeyişi”ni de Ekim 2013’te okuyucularına sundu.

“İnsanın Türeyişi” (1871), Darwin’in Türkçeye çevrilen ilk kitabı. Kitabı, iç hastalıkları uzmanı Dr. Yavuz Erkoçak Almancasından çevirmiş, Aralık 1968’de Sol Yayınları tarafından basılmış. Evrensel Basım Yayın’ın Bilim Kitapları serisinden çıkan kitap ise, Öner Ünalan’ın kitabın İngilizce aslından yaptığı ve o zamanlar İlhan Erdost’un yönettiği Onur Yayınları tarafından Haziran 1973’te basılan çeviri.^[ii]

“İnsanın Türeyişi”nde Darwin’in amacı, organik evrim teorisini insan soyuna uygulamak. Bunu yaparken, Darwin, insanın bedensel ve zihinsel bakımdan öbür hayvanlarla evrimsel ilişkilerini inceliyor. Ancak, bununla yetinmeyip, insanın türeyişini veya soyunu açıklarken, bugünkü maymunların, daha doğrusu bütün memelilerin türeyişini veya kökenini de açıklamaya çalışıyor. Bununla da yetinmiyor, bütün omurgalı hayvanların kökenine gidiyor ve orada da durmuyor, o kökenin de kökenine yöneliyor... Çünkü, Darwin’e göre, bütün canlılar bir veya birden çok ilkbiçimden türemiştir. Dolayısıyla, insan da öbür canlılarla akrabadır, onlarla aynı kökenden gelmedir. Bu nedenle, Darwin’e göre, insanın da öbür canlılarla birlikte ele alınması gerekir... Darwin bu işi, doğal ki, çağındaki bilgilerin elverdiği ölçüde başarıyor ve, belirtmek gerekir ki, “İnsanın Türeyişi”i yayınlanıncaya kadar, konuyu Darwin gibi ele alan doğabilimci çıkmıyor.

Bir Fransız gülmece dergisinin kapağı (1870-80 arası)

“İnsanın Türeyişi” yayınlanır yayınlanmaz Darwin ve kitabı, kendinin de öngördüğü üzere, gerici ideolojik ve politik saldırıların hedefi oluyor. Çizerler becerilerini, bıkıp usanmadan Darwin’i maymun biçiminde çizerek gösteriyorlar. Çünkü Darwin, “İnsanın Türeyişi”nde insanı da öbür canlılar gibi ele alarak, yaratılış dogmasında insana bahşedilen tanrısallığı ortadan kaldırıyor, kutsal kitaptaki yaratılış dogmasını baştan aşağı yıkıyor... Darwin’i, yaratılış dogmasını ister samimi olarak, ister başka amaçlarla savunan kişilerin gözünde sevimsiz kılan, bu. Ve Darwin “sevimsiz” yüzünü herhalde en çok, “İnsanın Türeyişi”nde gösteriyor.

Peki, Darwin ve organik evrim teorisiyle ilgili tartışmalar üzerine kısaca ne söylenebilir? Darwin'in bilim tarihindeki yerini anlattığı “Darwin Ne Yaptı?”^[iii] adlı bir kitabı da olan çevirmen Öner Ünalan, kendisiyle yapılan bir söyleşide şöyle söylüyor: “Bilim çevrelerinde organik evrim teorisi tartışılıyor değil, Darwin’in organik evrim teorisini göz önünde tutarsak, bu teorinin doğruluğu kanıtlanmıştır. Ayrıca organik evrim teorisi yeni bilgiler ışığında daha da geliştirilmiştir. Bugün ‘organik evrim teorisi yoktur’ desek yanlış söylemiş olmayız. Çünkü evrim artık biyolojinin bir dalı olmuştur. Ama politik ve ideolojik amaçlarla teori hala tartışılıyormuş, çürüklüğü gösteriliyormuş gibi bir hava yaratılıyor. Organik evrim, biyolojinin bir dalı olduktan sonra kim ne diyebilir? Bunun tartışılacak bir yönü yoktur.”^[iv]

“İnsanın Türeyişi”, metafizik kafalardan silinmesin isteyenlere, birinci ağızdan sağlam bir yanıt. Okunması dileğiyle.

ⁱ Mehmet Ragıp, "Metafiziğin Kafalardan Silinmesine Katkı", Aydınlık Kitap (Aydınlık gazetesinin kitap eki), 20 Aralık 2013, sayı 93,  s. 21. (Yazıyı, Mehmet Ragıp'ın izniyle aktarıyoruz.)

ⁱⁱ Öner Ünalan'ın "İnsanın Türeyişi" çevirisiyle ilgili bilgi için buraya tıklayınız.

ⁱⁱⁱ Bkz.: Öner Ünalan, “Darwin Ne Yaptı”, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, Ekim 2012. (Kitapla ilgili bilgi için buraya tıklayınız.)

^iv Hayat (Evrensel gazetesinin Pazar eki), 15 Şubat 2009, Pazar, s. 11. (Şöyleşiyi okumak için buraya tıklayınız.)